Autoritetet shqiptare i kane perdorur me se miri te gjitha mundesite per ti dhene shtytje rritjes ekonomike te vendit, per te rritur nivelin e mireqenies dhe per te arritur nje shperndarje sa me te drejte te te ardhurave ne popullsi. Programi i rrritjes ekonomike i mbeshtetur nga FMN-ja dhe i nenshkruar ne vitin 2002 eshte nje nga guret themelore te arritjes se ketij objektivi. Por nuk duhet harruar se kjo perben nje maratone te gjate e cila kerkon shume durim. Deri me sot, autoritetet shqiptare jane perpjekur:
? Te zbatojne politika ekonomike me liberale dhe transparente
? Te nxisin eksportet dhe te terheqin kapitalin e huaj
? Te sigurojne nje pavaresi me te madhe te Bankes se Shqiperise ne zbatimin e politikave te drejta makroekonomike
? Te privatizojne kompanite shteterore per te rritur produktivitetin e tyre afatgjate ne favor te ekonomise shqiptare.
Shitja e BK-se per 126 milione dollare amerikane bankes austriake Raiffeisen Bank (Cmimi me i larte i arritur ndonjehere ne historine e privatizimit) eshte nje hap tjeter i madh per liberalizimin dhe forcimin e tregut financiar ne Shqiperi.
Megjithate, vendit i duhet ende nje rruge e gjate per te pershkuar deri ne fund kete maratone. Autoritetet qeveritare duhet te tregojne me shume kujdes per:
? Permiresimin e mbledhjes se tatim-taksave, zgjerimin e bazes tatimore dhe forcimin e administrates tatimore
? Permiresimin dhe zbatimin e ligjeve perkatese
? Moskompromentimin e politikave te ardhshme fiskale per shkak te arritjes se rezultateve pozitive ekonomike ne te kaluaren.
Nje treg financiar shqiptar me i zhvilluar dhe me kompleks perben nje gur tjeter themelore ne Shqiperi. Ne shembujt boterore, tregjet financiare jane ndare ne tri pjese kryesore te emertuara tregu i kembimit valutor, ai i parase dhe i kapitaleve. Po te hedhim nje veshtrim ne tregun financiar shqiptar, tregu i kembimit valutor funksionon pa probleme midis bankave dhe zyrave te kembimeve valutore. Jo rralle here, i ashtuquajturi treg i zi eshte treguar me eficientka treguar me efikasitet ne krahasim me bankat shqiptare persa i perket kembimit valutor per shkak te ekonomise se bazuar ne kesh dhe tendences se perhapur te njerezve per ta akumuluar ate. Tregu i parase ku te gjithe aktoret ekonomike (Qeveria, bankat, klientet e korporatave, kompanite e medha etj.) mund te marrin dhe te japin hua afatshkurtra ekziston, por nuk eshte i mjaftueshem per tregun shqiptar. Tregu i kapitaleve ku te gjithe aktoret ekonomike mund te marrin dhe te japin hua afatgjata pothuajse nuk ekziston. Nje element kyc i tregjeve te kapitaleve Bursa Shqiptare ku mund te blihen dhe shiten aksione te kompanive shqiptare per te marre dividentet, fatkeqesisht megjithe bazen ligjore, eshte pothuaj inekzistente. Tregu sekondar i obligacioneve qeveritare (bono thesari, etj) ku te gjithe aktoret ekonomike, vecanerisht bankat, mund te blejne dhe te shesin obligacione qeveritare nuk eshte likuid. Pra, nje treg kapitalesh qe mungon eshte nje nga pengesat ne maratonen e ekonomise shqiptare.
Aktiviteti ekonomik i shtetasve shqiptare bazuar ne nivele te larta te keshit eshte nje pengese tjeter ne kete maratone. Kjo sjellje e vjeter e popullit shqiptar per te perdorur kesh dhe per te grumbulluar kursimet e tyre ne shtepi ne forme keshi duhet te ndryshohet me qellim qe te sigurohet nje e ardhme me e ndritur e Shqiperise. |
