:: Komiteti i Pajtimit Mbarekombetar ::

� ... Kjo gjakmarrje sh�non nj� epok� ku shteti nuk i detyronte ligjet e veta ... e rridhte nga nj� kod shum� i p�rpikt�, q� nuk linte asgj� n� hije ... n� zon�n e kanunit e drejta e vetgjykimit nuk ekziston...�

Nga parath�nia e romanit
�Prilli i thyer�.

Kjo q� po ndodh, s�ka t� b�j� me kanunin shqiptar dhe �sht� shum� barbare, kryhet me kallashnikov� Ngujimi i qindra grave dhe e f�mij�ve n� sht�pi p�r shkak t� gjakmarrjes �sht� nj� gj� e tmerrshme, e pabesueshme.

Posa��risht p�r revist�n �Ligji dhe Jeta�
Ismail KADARE

Korespodenti i Ligji dhe Jeta:

Z. Kadare, n� krijimtarin� tuaj ka z�n� nj� vend t� r�nd�sish�m edhe gjakmarrja. Si do ta p�rkufizonit sot at�, si fenomen shqiptar, shqiptaro-ballkanik apo si nj� dukuri tipike t� nj� shoq�rie t� �far�doshme n� tranzicion?

Ismail Kadare:

Gjakmarrja �sht� nj� dukuri e vjet�r, jo vet�m ballkanike por universale. S��sht� e v�rtet� se �sht� ve� specialitet shqiptar, si� paraqitet. Gjakmarrja vjen q� nga antikiteti grek. E kam th�n� disa her� q� nj� pjes� e tragjedive greke e trajtojn� k�t� dukuri universale, q� njihet n� t� gjitha vendet. �sht� m�kat q� shqiptar�t ta pranojn� k�t� si fenomen negativ ve� t� bot�s s� tyre. Prandaj duhet ta kemi t� qart� t� gjith�, dhe pse �sht� e v�rtet� se k�tu ka vazhduar m� gjat� si insitucion, por vazhdon ende dhe n� Korsik� t� Franc�s, n� jugun e Italis� dhe po ashtu n� zona t� ve�uara t� bot�s.

Korespodenti i Ligji dhe Jeta:

�far� komenti do t� mund t�i shtonit sot dukuris� s� gjakmarrjes t� pasqyruar n� novel�n tuaj �Prilli i Thyer� botuar n� fund t� viteve 70?

Ismail Kadare:

Gjakmarrja sot, n� Shqip�ri, mendoj se e ka shpjegimin si reaksion kund�r ndalimit t� rrept� me ligj q� i b�ri komunizmi dhe u muar si �zakon i mir�, q� duhet t� ringjallet. Por �sht� zakon q� s�duhej t� ringjallej. Kjo q� po ndodh, s�ka t� b�j� me kanunin shqiptar dhe �sht� shum� barbare, kryhet me kallashnikov. Esht� nj� gj�m� e zez�, e trishtueshme dhe duhet t� mbyllet se �sht� turp p�r kombin shqiptar, sot. Ngujimi i qindra grave dhe f�mij�ve n� sht�pi p�r shkak t� gjakmarrjes �sht� nj� gj� e tmerrshme, e pabesueshme.

Korespodenti i Ligji dhe Jeta:

Cili do t� ishte sipas jush interpretimi i sot�m p�r Kanunin?

Ismail Kadare:

Ky �sht� nj� kod juridik zakonor i vjet�r, i lindur n� rrethana t� caktuara historike. N� munges� t� shtetit �sht� opinioni publik q� merr rolin e tij. Kjo �sht� b�r� pjes� n� historin� e popullit shqiptar. Ky �sht� nj� kod i per�nduar q� s�duhet t� ekzistoj� n� koh�t moderne. Nga ky kod kan� kaluar shum� popuj. Por Shqip�ria �sht� e vonuar. Opinioni yn� duhet t� b�j� �mos dhe emancipimi yn� duhet ta p�rjashtoj� k�t� kod, se ne kemi institucionet juridiko-shtet�rore. Sigurisht, ky kod �sht� b�r� pjes� e historis�. Nuk gjykohet as i mir�, as i keq.

Korespodenti i Ligji dhe Jeta:

N� kushtet p�r pranimin n� Europ�, ndodhet dhe ai i heqjes s� d�nimit me vdekje. A �sht� edhe ky nj� fakt i mjaftuesh�m q� shqiptar�t ta mohojn� kanunin?

Ismail Kadare:

Ka mendime t� ndryshme, por nuk mendoj se �sht� shenj� e demokratizimit t� lart� heqja e d�nimit me vdekje, sikurse s��sht� shenj� e kund�rt v�nia e tij. �do shtet ka marr� nga rrethanat e veta. Europa e ka gjykuar k�shtu dhe mendoj se ne iu jemi bindur parimeve Europiane. S�ka asgj� t� keqe. Shtetet e Bashkuara t� Amerik�s e mbajn� k�t� d�nim. Ky �sht� nj� shtet demokratik q� mund t� jetoj� me k�t� kod, sikurse mund t� jetoj� fare mir� dhe me heqjen e tij. Nuk besoj se ka ndonj� r�nd�si kaq t� madhe sa i japin. Nuk zgjidh kaq pun� sa i japin r�nd�si.

Korespodenti Ligji dhe Jeta:

N� vitin 1912 shqiptar�t formuan shtetin e tyre. Edhe pas k�tij momenti kanuni ka vazhduar t� jet� prezent, si n� jet�n e p�rditshme ashtu edhe p�r probleme q� k�rkojn� drejt�si. A mund t� pranojm� q� n�p�rmjet kanunit t� vendosim rregull?

Ismail Kadare:

Kjo �sht� drejt�si paralele q� nuk mund t� bashk�jetoj� me drejt�sin� e shtetit, n� anj� rend shq�ror, n� asnj� vend. Esht� e v�rtet� se kanuni i respekton rregullat deri n� mani, por ato jan� rregulla zakonore. Rregullat zakonore kan� ndryshim nga ato shteterore. Mund t� pajtohen n� nj� pjes� por s�mundet q� kanuni t� sfidoj� rregullat shtet�rore, ose penaliteti shtet�ror t� kryhet duke u z�vend�suar nga kanuni.

Korespodent i Ligji dhe Jeta:

Jo vet�m n� veri por dhe n� zona t� tjera t� vendit p�rdoret tradita pozitive q� buron nga kanuni p�r pajtimin dhe zgjidhjen e konflikteve. A mendoni se kjo praktik� bie n� kund�rshtim me autoritetin e shtetit.

Ismail Kadare:

�do gj� q� �sht� pozitive mund t� p�rdoret derisa popullsia e atyre zonave t� bindet q� kjo do t� z�v�nd�shet nga shteti. Nuk ka asgj� t� keqe n�se ajo sh�rben p�r t� arritur di�ka pozitive. Theksoj se kjo duhet t� jet� kalimtare.