Puna ime si Drejtor i Pėrgjithshėm i Unesko-s mė ka dhėnė rastin tė punoj me vendimmarrės nė tė gjithė botėn. Kam diskutuar me 110 kryetarė shtetesh ose qeverishė ēėshtje botėrore dhe veēanėrisht arsimin, shkencėn, kulturėn dhe komunikacionin. Kam pasur mundėsinė tė flas me ta edhe gjatė, ti njoh edhe si njerėz qė pėrballojnė sfida tė hatashme. Kam admiruar forcėn e bindjeve dhe frymėn vizionare qė projektonin disa syresh. Pothuajse nė tė gjitha rastet kam ndarė me ta ndjenjėn e tyre tė vetmisė dhe tė zhgėnjimit, duke u mbėrthyer nė probleme tė vėshtira brenda njė konteksti strukturash tė dobėta vendimmarrėse. Edhe mė tė mirėve udhėheqės tė botės u duhet shpesh tė punojnė me shumė durim me burokracitė qeveritare, qė pėrpiqen ta shtyjnė horizontin e veprimeve pėr javėn tjetėr, muajin tjetėr, apo vitin tjetėr. Pėr mua ėshtė e qartė, dhe besoj pėr shumė udhėheqės, se zgjidhja e problemeve tona tė sotme do tė kėrkojė njė njohje shumė mė tė saktė, mė shkencore se sa ajo qė kemi pėr qeveritė. Megjithatė, kjo njohje mund tė pėrdoret pėr tė siguruar njė vizion kohėgjatė tė prirjeve dhe opsioneve tė vlefshme pėr vendimmarrėsit, qė ata tė kapėrcejnė pikėpamjen e zgjidhjes vetėm tė minikrizave, ēdo stinė apo ēdo vit.
Tani na intereson mė pak e shkuara se sa e tashmja dhe e ardhmja. Secili ka njė rol pėr tė luajtur dhe secili prej nesh duhet tė pėrpiqet ti gėrshetojė kėto cilėsi kur merret me zgjidhjen e ēėshtjeve globale apo lokale. Unė them shpesh se rreziku pa patur njohje ėshtė i rrezikshėm, por edhe njohja pa rrezikuar asgjė ėshtė e padobishme. Ndoshta e vetmja ide fikse qė i kam zhvilluar dhe pasuruar vetes ėshtė tmerri qė mė zė nga njė ditė e kaluar kot, dhe nga njė kohė e humbur. Shumė shpesh na bllokohet aftėsia pėr tė vepruar nga paaftėsia pėr tė ndjerė intensivisht dhe nė mėnyrė tė menjėherėshme vuajtjen dhe padrejtėsinė nė masė qė heqin njerėzit e varfėr nė vendet e varfėra. Duhet luftuar kundėr njė plogėtije tė tillė, shpesh tė veshur me njė petk akademik apo politik, nė pritje tė njohjes sė pėrsosur, duke humbur kohėn e vlefshme me raporte pas raportesh (unė i quaj kėta njerėz shoqėria e raportuesve). Nė kėtė rast kėmbėngulja e paepur e njė rebeli ėshtė e nevojshme. Ajo kėrkon njė shkrirje midis politikės dhe etikės gjė qė shprehet mė mirė nė njė lojė fjalėsh frėngjisht qė unė pėrdor, pol ethikues. Etika duhet tė frymėzojė veprimet tona politike me njė transparencė dhe imagjinatė e cila tė na shtyjė tė pėrballojmė probleme tė tilla tė mėdha si rritja e popullsisė, emigracioni masiv brenda dhe midis vendeve, degradimi i mjedisit dhe varfėria. Zgjidhja pėr kėto dhe pėr probleme tė tjera po bėhet gjithnjė e mė e dukshme.
Presidenti Diouf i Senegalit ka shkruar se rruga drejt modernizimit quhet kėmbėngulje. Secili prej nesh ka pėrgjegjėsinė pėr tė ngulur kėmbė nė ėndrrat dhe idealet tona... Kėshtu ne duhet tė ngremė zėrin, secili nė mėnyrėn dhe rrugėn e vet dhe ti rezistojmė plogėshtisė. Disa vite mė parė, Perėndimi besonte nė zgjidhjet e veta. Pjesa tjetėr e botės besonte se Perėndimi i kishte zgjidhjet. Pėrfundimi, megjithatė, ishte se feneri ndriēues mund tė ndrisė nė terma ekonomikė, nė zona tė ngushta dhe pėr njė kohė tė shkurtėr Prej kėsaj rrodhi diēka tepėr pozitive: tė gjithė morėm njė mėsim tė rėndėsishėm, nevojėn pėr tė qenė gjithnjė nė alarm dhe nė vėzhgim. Politika, nė ēdo nivel, nuk ėshtė aspak, po ta themi me pasion, arti i sė mundshmes. Nė tė vėrtetė duhet tė pėrdoret ai rebelim kėmbėngulės i cili pėrditė tė kėrkon tė vendosėsh etikėn nė veprimet e tua dhe ti shndėrrosh ėndėrrat nė realitet...!
|